قشم دوباره از یونسکو خارج می گردد؟ - نوای پرنده پارسی

به گزارش خبرنگاران، واگذاری اراضی ساحلی جزیره قشم که برخی از آن ها در تجاوز با حریم آثار تاریخی و طبیعی ثبتملی و جهانی شده است پس از یک سال خاتمه واکنش دستگاه قضا را برانگیخت تا به نحوه این واگذاری ها ورود کند. مسعود رحمانی ـ رییس دادگستری شهرستان قشم ـ حدود یک ماه پیش به رسانه ها اطلاع داد که شورای حفاظت از اراضی در محل دادگستری و با حضور دادستانی و نهادهای متولی از جمله سازمان منطقه آزاد و شیلات و منابع طبیعی، اداره ثبت، جهاد کشاورزی و نهادهای دیگر تشکیل شد تا تعدادی از طرح ها در این اراضی متوقف یا اصلاحاتی در واگذاری ها صورت گیرد.

اراضی واگذار شده بیشتر با هدف احداث اقامتگاه و مرکز پرورش میگو و آبزیان دیگر بوده که طبق اسناد موجود در تعرض با حریم برخی آثار تاریخی و طبیعی همچون خربس، غار نمکدان، جزایر ناز و تالاب پرندگان دوکوهک در سواحل شمالی جزیره قشم است. مناطقی که بخشی از آن ها در محدوده ژئوپارک قشم قرار دارند و تعرض به حریم آن ها اعتراض جوامع محلی و فعالان میراث فرهنگی و گردشگری قشم به عنوان ذی نفعان ژئوپارک را برانگیخته است.

ژئوپارک قشم در سال 1385 عضو شبکه جهانی شده اما در سال 1391 به دلیل مسائل مدیریتی و ... کارت قرمز گرفت و از شبکه ژئوپارک های جهانی یونسکو خارج شد. خاتمه سال 1396 پس از اصلاح ایرادها این ژئوپارک بار دیگر به شبکه جهانی پیوست. اینک با نزدیک شدن زمان بازرسی دوره ای، این نگرانی وجود دارد که واگذاری برخی اراضی، این ژئوپارک را دوباره در خطر خروج از فهرست ژئوپارک های جهانی یونسکو قرار دهد.

طبق اظهارات مدیر ژئوپارک قشم، اوایل سال 99 زمان ارزیابی دوره ای بازرسان یونسکو پس از چهار سال فرا می رسد، هرچند که علی رضا امری کاظمی در گفت وگو با خبرنگاران بیان می نماید: اقدامات خوبی برای آماده سازی ژئوپارک صورت گرفته و فقط بخشی از کارهای عمرانی و زیرساختی مانده که در این چند ماه انجام می گردد تا به آن حجم از انتظار یونسکو برسیم.

او در عین حال به واگذاری اراضی در جزیره قشم اشاره می نماید و می گوید: فهرستی تهیه شده که نشان می دهد 15 مورد از این واگذاری ها که البته هنوز اجرایی نشده در محدوده ژئوسایت ها واقع شده است. هر یک از این پروژه ها با ژئوپارک تداخل پیدا کند حکم اخطار و کارت زرد یونسکو را دارد.

امری کاظمی که از اوایل آذرماه سرپرستی مدیریت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم را نیز به عهده گرفته است، در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره این که ژئوپارک قشم در چه شرایطی کارت قرمز می گیرد و از شبکه ژئوپارک های جهانی یونسکو اخراج می گردد؟ اظهار می نماید: دغدغه اصلی ما از یک سال پیش واگذاری زمین های در قلمرو ژئوپارک است. این واگذاری ها معمولا به دو صورت انجام می گردد؛ یا به وسیله سازمان منطقه آزاد قشم با طی روال تعیین اداری است که در این صورت از اداره ژئوپارک و معاونت ها و مدیریت های مربوطه استعلام می گردد تا اگر تعارضی با ژئوسایت ها داشته باشد اصلاحات و اقدامات لازم انجام گردد.

وی ادامه می دهد: مشکل اصلی در نحوه دیگر واگذاری ها است که خارج از اختیارات سازمان منطقه آزاد قشم و توسط استان هرمزگان و عمدتا هم جهادکشاورزی استان به عنوان متولی شیلات انجام می گردد. زمین های زیادی از محدوده ژئوپارک، محیط زیست و میراث فرهنگی بدون استعلام راسا واگذار شده که کاربری تعریف شده برای آن ها مزارع پرورش میگو بوده است. مساحت این اراضی زیاد است و تغییری که روی چشم انداز ایجاد می نماید بسیار چشم گیر است، اتفاقی هم که در آن منطقه رخ می دهد برگشت ناپذیر است، یعنی اگر روزی پشیمان شوند دیگر نمی توان جبران و یا اصلاح کرد. نگرانی اصلی ما همین است.

امری کاظمی اضافه می نماید: البته چند مرحله سازمان منطقه آزاد قشم با مسؤولان مربوطه در استان هرمزگان نشست های مشترک داشته و تفاهم نامه هایی را امضا نموده اند که هرگونه واگذاری با اطلاع این سازمان باشد و واگذاری های قبلی هم توسط همین سازمان بازنگری گردد تا اگر تداخلی با فعالیت های سازمان به ویژه ژئوپارک، محیط زیست و میراث فرهنگی دارد تجدیدنظر صورت گیرد، ولی آن ها تا کنون به توافق ها وفادار نبوده اند. امیدواریم توافقی که بین رییس امور اراضی کشور و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم امضا شد روی تصمیم گیری ها و اقدامات استان هرمزگان در جزیره قشم اثر بگذارد.

عضو هیئت ارزیابان رسمی ژئوپارک جهانی یونسکو در پاسخ به این پرسش که اراضی واگذار شده و پروژه های صورت گرفته در آن ها در صورت تجدیدنظر و اصلاح چقدر امکان عقبگرد دارند؟ می گوید: واگذاری ها دو دسته است؛ یکسری عملیاتی شده و برخی هنوز حالت فیزیکی پیدا ننموده است و شکل اسنادی دارد. خوشبختانه آن هایی که عملیاتی شده در نقاط حیاتی ژئوسایت های قشم نبوده است، مگر این که اقدامات جدیدی بدون اطلاع ما صورت گرفته باشد. امیدواریم پروژه ای در محدوده ژئوسایت ها اجرا نگردد و طرح های موجود ابطال و یا به دیگر نقاط جزیره که مسئله ای ندارد، انتقال داده گردد.

با حال امری کاظمی بیان می نماید: نگرانی خاصی از این نظر نداریم اما اگر سازمان منطقه آزاد قشم حمایت نکند ممکن است ژئوپارک به خطر افتد که خوشبختانه مدیرعامل این سازمان تا به حال حمایت 100در صد از ژئوپارک قشم داشته است.

پری ها: پریها | مجله گردشگری، تور لحظه آخری، تور ارزان قیمت، سفرنامه گردشگری